Zespół Muzyki Cerkiewnej pod dyrekcją ks. Jerzego Szurbaka istnieje od
ponad 40 lat – jego początki sięgają września 1971 r., kiedy to na
potrzeby spektaklu „Rewizor” M. Gogola w Teatrze Dramatycznym w
Szczecinie, dokonano nagrania muzyki cerkiewnej jako ilustracji
muzycznej do przedstawienia. Po tym występie, założyciel i dyrygent
zespołu, młody ksiądz Jerzy Szurbak otrzymał propozycję stałej
współpracy od dyrektora Warszawskiej Opery Kameralnej, Stefana
Sutkowskiego.
Muzyka cerkiewna pod ręką ks. Szurbaka stała się
prawdziwym tchnieniem ducha, poruszała serca słuchaczy, pokonywała
podziały i łączyła ludzi różnych wyznań i narodowości w modlitwie. W
kronice Zespołu odnotowano ponad 1600 koncertów, a także wiele nagrań
radiowych, telewizyjnych i filmowych. Oprócz licznych występów w kraju,
koncertował również w Austrii (1993 r.), Belgii (1995 r.), Brazylii
(1986 r.), Finlandii (1985 r.), Francji (1986, 1993, 1995 i 1998 r.),
Holandii (1995 r.), Japonii (1994 r.), Korei Płd. (1994 r.), Niemczech
(1977, 1985, 1993, 1995 i 1996 r.), Senegalu (1986 r.), Szwecji (1982
r.), Szwajcarii (1978, 1984, 1985, 1997 i 1999 r.) i na Ukrainie (1989
r.). Zespół wielokrotnie dawał oprawę muzyczną do filmów A. Wajdy, J.
Skolimowskiego, J. Majewskiego, A. Holland i J. Hoffmana. Współpracował
również z wybitnymi śpiewakami: J. Rappe, P. Raptisem, K. Pustelakiem,
K. Szostek-Radkową, L.A. Mrozem, B. Ładyszem, M. Boberską, M. Pańko oraz
ze światowej sławy tenorem N. Geddą (Upsalla, Sztokholm, Warszawa).
Chór
ks. Szurbaka był wielokrotnie wysyłany na festiwale muzyki religijnej,
gdzie zawsze godnie reprezentował polską wielokulturowość i religijność.
Rola Zespołu Muzyki Cerkiewnej w kulturze polskiej i jego dyrygenta
jest nie do przecenienia. To jemu przypisuje się wyprowadzenie śpiewów
cerkiewnych ze świątyń prawosławnych i wprowadzenie ich do kościołów
katolickich i protestanckich, a także katedr, sal koncertowych i
filharmonicznych w Polsce i na świecie. Poprzez prezentację
najpiękniejszych utworów tego gatunku sztuki wokalnej, przyczynił się
również do lepszego poznania prawosławia, jego duchowości i mistyki,
realizując zarazem ideę praktycznego ekumenizmu.
Sukcesy Zespołu
oraz działalność ks. Szurbaka stały się inspiracją do utworzenia
festiwalu muzyki cerkiewnej. Zaangażowanie i pomoc dyrygenta przy
organizacji I Dni Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce, przyczyniły się do
przekształcenia ich w Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej. Za
całokształt pracy artystycznej władze państwowe odznaczyły ks. J.
Szurbaka krzyżami zasługi – Złotym, Kawalerskim i Oficerskim OOP.
Na
przestrzeni lat w Zespole śpiewało ponad trzystu wykonawców (solistów i
chórzystów), z których większość posiadała wyższe lub średnie
wykształcenie muzyczne. Chór był jednak otwarty także na wokalnych
pasjonatów-samouków, wśród których można było spotkać m.in.
dziennikarzy, lekarzy, inżynierów czy prawników. Po zakończeniu w 1997
r. współpracy ZMC z Warszawską Operą Kameralną, która obejmowała Zespół
opieką merytoryczną i finansową, chór mieszany został przekształcony w
chór męski, a jego działalność oparto już jedynie na pasji ks. Szurbaka i
członków Zespołu.
Wykonując dzieła zarówno kompozytorów
anonimowych, jak np. śpiew grecki, kijowski czy neumatyczny, a także
utwory najwybitniejszych twórców muzyki cerkiewnej (M. Berezowski, S.
Rachmaninow, P. Czajkowski, czy M. Rimski-Korsakow), Zespół pozwalał
słuchaczom, poprzez swoją interpretację, zgłębić „inne – boskie wymiary
rzeczywistości”. Istotę muzyki cerkiewnej doskonale oddał w swojej
wypowiedzi sam ks. J. Szurbak: „Podobnie jak dogmaty chrześcijańskie
zawierają w sobie odwieczne prawdy o Bogu, ikony te dogmaty przybliżają
nam za pomocą barw, zaś muzyka cerkiewna opiewa je przy pomocy dźwięków.
Wszystko to składa się na Wielikoje Sławosłowije – wielką doksologię,
podobną do tej, którą śpiewały chóry anielskie przy narodzeniu Jezusa
Chrystusa”.
Tracklista:
1. Dwienadcat’ Razbojnikow ( rosyjska melodia)
2. Jak Długo W Sercach Naszych opr. B. SZULIA
3. Powijaw Witer Stepowyj (ukraińska melodia)
4. Miatielica (rosyjska melodia)
5. Wot Połk Paszoł (kozacka melodia)
6. Dumy Moż (ukraińska melodia)
7. Barka C. Gabarain8. Przylecieli Sokołowie S. Moniuszko
9. Oj U Poli Wiarba (białoruska melodia)
10. Połetiw Bym Na Kraj Swita (łemk. Melodia)
11. Wódz Kosynierów J. Tarnowski
12. Stiep Da Stiep Krugom( rosyjska melodia)
13. Kak Pajdu Ja (rosyjska melodia)
14. Błazen Kto Ułybajetsa P. Czajkowski
15. Kałakolczyk (rosyjska melodia)
16. Sławim Płatowa Gieroja (kozacka melodia)
17. Kalinka (rosyjska melodia)
18. Borodino (rosyjska melodia)
19. Sława Bogu Za Wsio Opr. J. Szurbak
20. Molitwa Kunaka( rosyjska melodia)